Ерик Артур Блер, познат како Џорџ Орвел, е еден од великаните на светската литература. Неговите дела се уште се свежи, како вчера за првпат да биле издадени, а неговото влијание се чини дека станува се поголемо со текот на годините.
Освен неговите легендарни дела како „1984“, „Животинска фарма“, Орвел често пишувал и објавувал есеи. Помеѓу неговите најдобри есеи е есејот од 1946 година, насловен како „Зошто пишувам?“
Орвел започнува со неколку детали за неговото не толку идилично детство, вклучувајќи го отсуството на неговиот татко, исмејувањето и малтретирањето во училиште и постојаното чувство на осаменост. Тој зборува и за тоа како трагите од тие искуства го насочиле кон пишување, велејќи дека тие рани микро-трауми се најважни за поривот на еден писател. Тој потоа ги открива 4-те главни мотиви за пишување, но истите можат да се прилагодат и на останатите форми на уметност.
Во продолжение прочитајте што вели Орвел за мотивите на писателите:
„Овие информации ги кажувам затоа што мислам дека не може да се проценат мотивите на еден писател, без да се знае нешто повеќе за неговиот ран развој. Темите кои му се важни ќе бидат определени од времето во коешто живее (ова барем важи за овие турбулентни и револуционерни времиња како нашите), но уште пред да почне да пишува, тој ќе има оформено емотивно однесување од коешто никогаш нема да може целосно да избега.
Негова работа, без сомнение, е да го дисциплинира неговиот темперамент и да избегнува да биде заглавен во незрела фаза, во некое чудно расположение. Но, ако сосема побегне од неговите рани влијанија, тоа ќе го убие неговиот порив да пишува. Ако ја тргнеме на страна потребата да се заработат пари, мислам дека постојат 4 големи мотиви за пишување, кои важат за кој било облик на пишување проза. Тие постојат во секој писател, но различен е степенот на мотивот кај секој еден од нив и кај секој писател ќе варираат одвреме-навреме, во зависност од атмосферата во којашто живее. Тие 4 мотиви се:
1. Чист егоизам. Желбата да изгледа паметен, да биде зборуван, да биде запаметен и по смртта, да им се одмазди на оние кои го исмејувале и игнорирале во детството, итн. Будалесто би било човек да се преправа дека тоа не е мотив и тоа силен мотив. Писателите ја делат оваа карактеристика со научници, уметници, политичари, адвокати, војници, успешни бизнисмени… да скратам, со највисоката кора на човештвото.
Најголемиот дел од луѓето не се акутно себични. Откако ќе наполнат околу 30 години, повеќето речиси го напуштат чувството и желбата да бидат инвидидуалци и живеат најчесто само за другите или се едноставно загушени од досадната професија која ја имаат. Но, постои едно малцинство од талентирани и самоволни луѓе кои се решени да го живеат својот живот до крај, а писателите припаѓаат во оваа група. Сериозните писатели, во глобала ви рекол дека се посуетни и поегоцентрични од новинарите, иако помалку се заинтересирани за пари.
2. Естетски ентузијазам. Перцепцијата за убавината на надворешниот свет или од друга страна, зборовите и нивната соодветна поставеност. Задоволството на влијанието на еден врз друг звук, во цврстината на добрата проза или ритамот на добрата приказна. Желбата да се сподели искуство кое човек мисли дека е вредно и дека не треба да се пропушти. Естетскиот мотив е многу слаб кај многу писатели, но дури и оној којшто создава промотивни материјали и учебници ќе има свои омилени зборови и фрази кои ќе му се допаѓаат од непрактични причини. Ако нема такви, тогаш ќе го привлекува типографијата, изгледот на учебникот и слично. Ниту една книга не е ослободена од естетските согледувања.
3. Историски порив. Желбата да се видат работите онакви какви што се, да се откријат вистинските факти и да се складираат за идните генерации.
4. Политичка цел. Тука го употребувам зборот „политичка“ во најшироката можна смисла. Желбата да се поттурне светот во одредена насока, да се променат идеите на другите луѓе за типот на општество кое треба да го посакуваат. Ниту една книга не е навистина ослободена од политичка пристрасност. Самото мислење дека уметноста не треба да има ништо со политиката е политички став самото по себе.
Може да се забележи како овие пориви се судруваат едни со други и како тие флуктуираат од човек до човек и одвреме-навреме.“
Во продолжение на есејот тој објаснува како овие мотиви влијаеле на неговото пишување во различни периоди и на различни начини. На крајот тој нуди конечна и прилично дистописка забелешка:
„Кога ги читам последните две страни, гледам дека сум направил да изгледа како сите мои мотиви за пишување се целосно насочени кон јавноста и за јавноста. Не сакам да го оставам тоа како краен впечаток. Сите писатели се суетни, себични и мрзливи и на дното од нивните мотиви се крие мистерија. Пишувањето книга е ужасна, истоштувачка борба, како долга битка со некоја тешка болест. Човек не би се нафатил на таква работа освен ако не е мотивиран од некој демон кој тој не може да го разбере, ниту пак да му оддолее. Затоа што, колку што знаеме, тој демон може да е истиот инстинкт што го тера бебето да плаче за внимание.
А сепак, вистина е и дека човек не може да напише ништо читливо освен ако постојано не се бори да го избрише својот сопствен карактер. Добрата проза е како стакло од прозорец. Не можам со сигурност да кажам кој мотив е најсилен кај мене, но знам кои од нив заслужуваат да бидат следени. И, гледајќи ретроспективно на моите дела, гледам дека секаде каде што ми недостига ПОЛИТИЧКА цел, сум напишал безживотни книги и сум се претопил во виолетови целини, реченици без значење, украсни придавки и генерално шарлатанство.“
Кафе и книги 