„Малиот принц“ е една од најубавите книги за деца, но е посебна омилена помеѓу возрасните. Таа магија на Антоан де Сент-Егзипери ретко кој може да ја надмине, па затоа е и една од најпреведуваните книги на сите времиња. Но, она што е уште поинтересно е што е навистина тешко да се направи екранизација на оваа прекрасна и безвременска приказна.
Обожавателите на книгата знаат дека во 2015 година излезе екранизацијата на „Малиот принц“ и сите со нетрпение го чекаа овој анимиран филм. Но, самиот режисер бил свесен за тоа каков ризик презема. Знаејќи го ова, издавачката куќа NPR направи интересна анализа и статија за тоа зошто е толку тешко да се направи екранизација на „Малиот принц“, давајќи интересни примери во минатото. Во продолжение прочитајте ја статијата на македонски јазик, а на крајот од текстот го имате и оригиналниот извор. 🙂
Жалете го човекот кој се обидува да ја екранизира книгата „Малиот принц“ на Антоан де Сент- Егзипери. Легендарната приказна која е преведена на повеќе од 200 јазици и од неа се продадени милиони и милиони изданија ширум светот. Оваа приказна е речиси света за нејзините обожаватели. Сега има нова филмска верзија и тоа од режисер чиј филмски опус се движи од „Кунг Фу Панда“ до „Сунгерот Боб“. Ова и не се баш книжевни класици, но Марк Озборн многу добро го знае предизвикот.
Колку за информација, идејата оваа нежна, сакана приказна да се претвори во голем, комерцијален филм не била првично на Озборн. На Озборн му пришле луѓе кои го застапуваат името и авторските права на Сент-Егзипери и тој првично ги одбил. Оливер Д’Егеј, правнукот на Егзипери и менаџерот на имотот на писателот, вели: „Првичниот одговор беше „не“. Марк е толку искрен, тој навистина беше исплашен дури и да помисли да прави екранизација на оваа прекрасна книга.“ Озборн на ова додал: „Не постои начин како да направите филм кој е се она што е книгата за сите луѓе.“
Изборот на режисерот
Како и многу други пред него, Озборн има своја, лична историја со книгата. Тој ја запознал неговата идна жена во Њујорк и додека тие биле во врска, тој се преселил во Калифорнија за да студира анимација.
Тој вели: „Во одреден период ние имавме врска на далечина и тоа ни беше многу тешко. И таа ми го даде своето издание како начин да останеме поврзани. И паметам дека ја искористи мислата: „Само со срцето човек може правилно да гледа, она што е најважно е невидливо за окото.“ Тоа беше мисла која многу ми значеше и на мене и на нас во тоа време, бидејќи таа велеше: „Ако не можеме да бидеме заедно, сепак ќе бидеме заедно.“
Во книгата, таа мудрост доаѓа од лисицата со која се запознава Малиот Принц за време на неговата авантура низ галаксијата. Принцот жали за розата којашто ја оставил на својата планета, а лисицата му вели: „Времето коешто го имаш потрошено за твојата роза е она што ја прави твојата роза толку важна.“
Озборн вели дека неговите сопствени спомени од книгата го навеле да размислува за тоа каков филм би можел да биде остварлив. Тој додава: „Не можев да престанам да мислам на идејата за проширување на книгата или користење на книгата како срцето во центарот на една поголема приказна која би зборувала за искуството кое човек може да го има со книгата.“
Во филмот на Озборн, ние го следиме искуството на едно деветгодишно девојче читајќи го „Малиот принц“. Таа е воведена во приказната од страна на нејзиниот автор, ексцентричен поранешен авијатор кој е нејзин сосед (фиктивна замисла за Сент-Егзипери, доколку тој не исчезнал на 44 година, при еден негов лет). Секојпат кога девојчето или пилотот ја читаат приказната, Озборн комплетно го менува чувството и изгледот на филмот, од комјутерско генерирани слики до рачно нацртани и исечени слики и анимација од глина.
Орсон Велс наспроти Волт Дизни
Кристин Нелсон, куратор во библиотеката и музејот „Морган“ во Њујорк, каде што се чува оригиналната и сировата верзија на „Малиот принц“ вели: „Да се прави филм од толку сакана и почитувана книга е навистина голем ризик.“ Пред неколку години, Нелсон водела изложба за книгата. Таа вели дека оваа книга има чудна историја во поглед на екранизациите.
Првата личност која сонувала да направи филмска верзија бил 27-годишниот Орсон Велс во 1943 година. Дотогаш, Велс веќе ги имал направено „Граѓанинот Кејн“ и „Величествените Амберсонови“. Како што вели легендата, тој останал буден долго во ноќта читајќи ја приказната и веќе следниот ден ги откупил правата за да го направи филмот. (Се уште постојат нацрти од сценариото на Велс за „Малиот принц“).
(Нацрт од сценариото на Велс)
Велс сакал да направи акционен филм со малку анимација, а во 40-тите години на 20-тиот век тоа значело дека ќе работи со Волт Дизни. Па така Велс му се јавил на Дизни. Нелсон вели: „Тој отишол на состанокот со Волт Дизни, му ја кажал својата визија и зборувале, кога наводно Волт Дизни луто излегол од состанокот и рекол: „Во овој проект има место само за еден гениј“ и така пропаднала целата приказна.“ Судир на егото на двајца возрасни, нешто што воопшто не би го изненадило Малиот принц.
Во 1974 година, режисерот Стенли Донен, кој го создаде „Пеејќи на дождот“, се појавил со многу банална, музичка верзија на „Малиот принц“. Џин Вилдер ја глуми лисицата во портокалов косим и вратоврска, а Боб Фоси, кој личел многу на Мајкл Џексон од периодот на „Били Џин“ глуми диско-танцувачка змија.
Повеќето критичари верувале дека повеќето ѕвезди не се поклопиле за обидот на Донен, но Нелсон верува дека најголемиот проблем шестгодишниот актер кој го глумел Малиот принц. Таа вели дека Малиот принц е многу спефична улога и тешко е да се одбере правиот глумец.
„Тој мора да ја има слаткоста и будалаштината на детството. Тој мора по малку да ја покажува досадноста на светот, да ја покаже личноста којашто го пропатувала светот и била подложена на осаменост и изолација. И на крај, тој мора да има голема мудрост. А тоа е навистина голем залак за дете од шест години.“
(Екранизацијата на „Малиот принц“ од 1974 година)
„На Леон Верт, кога беше мало момче“
Уште еден голем залак е обидувањето да ги натерате децата да ги сфатат подлабоките теми во „Малиот принц“. Кога го прашале која е таргетираната публика за овој филм, менаџерот на имотот на Сент-Егзипери, Оливер Д’Егеј слатко се изнасмеал. Тој рекол: „Ние го поставивме истото прашање во 1943 година, кога книгата беше објавена.“
Кристин Нелсон вели дека Сент-Егзипери никогаш точно не ја определил својата читателска публика, но сепак ни дал некои траги. Тој ја посветил книгата на возрасен пријател, Евреј кој живеел во Франција која била окупирана од нацистите. Тој воедно ги замолил децата да му простат затоа што ја посветува книгата на возрасен човек.
Кафе и книги 