„Странецот“ на Албер Ками е едно од најврвните дела во светот на книжевноста. Приказна која никого не остава рамнодушен, приказна која поставува скокотливи прашања и го тера читателот самиот да поставува прашања за својот живот, за смислата на своето постоење и за животот и сите негови нијанси и варијабли. И затоа „Странецот“ е книга која не престанува да допира до срцата и разумот на луѓето и преку приказната изложена во неа, тие го преиспитуваат и сопствениот живот.

Она што мене ми е интересно е фактот дека во секоја дискусија со најразлични луѓе за лектирите и делата кои се обработуваат во средно, „Странецот“ е книга за која речиси сите велат дека им била омиленото дело кое го обработувале.

Уште со воведната реченица: „Мама умре денес. Или можеби вчера, не знам“, Ками ве зграпчува и ве внесува во книгата и не ве пушта дури и откако ќе завршите со читање на книгата.

Затоа, кога налетав на ова интересно аудио парче, решив да го споделам на блогот, затоа што навистина е интересно да чуете како Ками лично ги чита легендарните први пасуси од „Странецот“. Се разбира, снимката е на француски јазик, со оглед на тоа дека тоа е мајчиниот јазик на Ками и јазикот на кој ја издал книгата, но тој сензибилитет и чувства не познаваат јазични бариери.

Слушнете како Ками го чита воведниот дел од книгата која остави трага во срцата на милиони луѓе ширум светот и која се уште поставува многу интересни философски прашања. Под снимката, ги имате тие неколку пасуси и на француски и на македонски јазик.

Во продолжение прочитајте го текстот на француски и македонски јазик.

Француски јазик:

„Aujourd’hui, maman est morte. Ou peut-être hier, je ne sais pas. J’ai reçu un télégramme de l’asile : « Mère décédée. Enterrement demain. Sentiments distingués. » Cela ne veut rien dire. C’était peut-être hier.

L’asile de vieillards est à Marengo, à quatre-vingts kilomètres d’Alger. Je prendrai l’autobus à deux heures et j’arriverai dans l’après-midi. Ainsi, je pourrai veiller et je rentrerai demain soir. J’ai demandé deux jours de congé à mon patron et il ne pouvait pas me les refuser avec une excuse pareille. Mais il n’avait pas l’air content. Je lui ai même dit : « Ce n’est pas de ma faute. » Il n’a pas répondu. J’ai pensé alors que je n’aurais pas dû lui dire cela. En somme, je n’avais pas à m’excuser. C’était plutôt à lui de me présenter ses condoléances. Mais il le fera sans doute après-demain, quand il me verra en deuil. Pour le moment, c’est un peu comme si maman n’était pas morte. Après l’enterrement, au contraire, ce sera une affaire classée et tout aura revêtu une allure plus officielle.

J’ai pris l’autobus à deux heures. Il faisait très chaud. J’ai mangé au restaurant, chez Céleste, comme d’habitude. Ils avaient tous beaucoup de peine pour moi et Céleste m’a dit : « On n’a qu’une mère. » Quand je suis parti, ils m’ont accompagné à la porte. J’étais un peu étourdi parce qu’il a fallu que je monte chez Emmanuel pour lui emprunter une cravate noire et un brassard. Il a perdu son oncle, il y a quelques mois.

J’ai couru pour ne pas manquer le départ. Cette hâte, cette course, c’est à cause de tout cela sans doute, ajouté aux cahots, à l’odeur d’essence, à la réverbération de la route et du ciel, que je me suis assoupi. J’ai dormi pendant presque tout le trajet. Et – 5 – quand je me suis réveillé, j’étais tassé contre un militaire qui m’a souri et qui m’a demandé si je venais de loin. J’ai dit « oui » pour n’avoir plus à parler.“

Македонски јазик:

Мама умре денес. Или можеби вчера, не знам. Телеграмата од Домот вели: ТВОЈАТА МАЈКА ПОЧИНА. ПОГРЕБОТ Е УТРЕ. ДЛАБОКО СОЧУВСТВО. И тоа остава многу сомнежи; има шанси да било вчера.

Домот за стари лица е во Маренго, некои 50 милји од Алжир. Со автобусот во 2 часот, би требало да стигнам пред да се стемни. Тогаш можам да преспијам таму, да го   организирам вообичаеното бдеење покрај телото и да се вратам назад утре вечер. Средив се со мојот работодавец, се договоривме за отсуство од два дена. Се разбира, поради околностите, не можеше да одбие. Сепак, имав чувство дека изгледаше изнервирано и реков: „Извинете, но знаете, не е моја вина.“

Подоцна ми текна дека не требаше да го кажам тоа. Немав причина да се оправдувам себеси и тој требаше да биде тој кој ќе изрази сочувство и слично. Веројатно ќе го направи тоа задутре, кога ќе ме види облечен во црно. Засега, речиси изгледа како мама да не е вистински мртва. Погребот ќе ме врати во реалноста и навистина ќе ја запечати информацијата, барем за мене.

Го фатив автобусот во 2 часот. Беше ужасно жешко попадне. Јадев како и обично, во ресторанот на Селест. Сите беа многу љубезни и Селест ми кажа: „Не постои никој како мајка ти.“ Кога си заминував ме испратија до вратата. Тоа беше еден вид на брканицата, бегање,  затоа што на крај морав да му се јавам во домот на Емануел за да ја позајмам неговата црна врска и трака за тажење. Тој го изгуби својот вујко пред неколку месеци.

Морав да трчам за да го фатам автобусот. Претпоставувам дека моето брзање, заедно со сјајот од патот и небото, смрдеата на бензин и сите потреси, направија да се чувствувам многу поспано. Како и да е, го преспав речиси целиот пат. Кога се разбудив, бев потпран на еден војник кој се смееше и ме прашуваше дали доаѓам од далеку и јас само кимнав со главата, за побрзо да го завршам разговорот. Не ми беше дојдено до зборење.